کد خبر: ۲۶۱۱۳۷
تاریخ انتشار: ۲۶ تير ۱۳۹۵ - ۱۸:۰۸ 16 July 2016

مهم‌ترین هدف در مهندسی فرایند طراحی فرایندی ایمن­‌تر و پربازده‌­تر است. این دیدگاه بعد از حوادثی از قبیل Flixborough, UK-1974، Bhopal-1984 و غیره توسط پروفسور Kletz مطرح شد. به عقیده وی، فرایند باید به گونه­‌ای طراحی شود که خطرات آن حذف شده و یا به طور قابل ملاحظه کاهش یابد که در این صورت می­توان تجهیزات را بهینه‌تر نمود و یا بسیاری از کنترل‌­های مهندسی موجود مانند سیستم‏‌های ابزار دقیق، شیرهای اطمینان، سیستم­های ایمنی و... را تعدیل نمود و از این طریق هزینه­‌های طراحی و ساخت یک فرایند را کاهش داد.

به بیان دیگر، طراحی ذاتاً ایمن‌­تر یعنی اینکه بجای کنترل خطرات، روش حذف خطر را در طراحی مد نظر قراردهیم. به زبان ساده‌­تر فرایند باید بگونه­‌ای طراحی شود که امکان اشتباه و خطا در آن به حداقل برسد. با عنایت به این امر، بکارگیری و کاربرد روش‌­های طراحی ذاتاً ایمن در آینده بیشتر و بیشتر خواهد شد. بنابراین بهتر است صاحبان صنایع بجای آنکه خطر را کنترل نمایند آنرا حذف نموده تا نه تنها فرایند ایمن‌­تری داشته باشند، بلکه هزینه­‌های کنترل خطرات نیز کاهش یابد.

بر اساس نگرش مرکز ایمنی فرایند(CCPS) برای رسیدن به فرایند ایمن‏‌تر چهار روش متفاوت و مکمل وجود دارد:

1- کاهش حجم مواد خطرناک در فرایند و تاسیسات ( (Minimization

2- تعویض مواد خطرناک با ماده کم­‌خطرتر (Substitution)

3- کار کردن در شرایط عملیاتی کم­‌خطرتر (Moderation)

4- ساده‌­سازی و کاهش خطای انسانی (Simplification))

بر اساس آنچه بیان شد بهترین زمان برای کاربرد طراحی ذاتاً ایمن در ابتدا فاز طراحی واحدهای فرایندی می‌­باشد، چراکه با عبور از هر مرحله از طراحی (فاز طراحی مفهومی، طراحی پایه، طراحی تفضیلی) و راه‌­اندازی، امکان حذف خطرات کاهش می­ابد. چرا که با عبور از طراحی مفهومی به بهره­برداری امکان پیاده‌­سازی روش‌­های طراحی ذاتاً ایمن کاهش میابد. البته باید توجه داشت که هزینه­کاهش خطرات با توجه به مرحله­‌های طراحی و راه‌­اندازی (شامل طراحی مفهومی، پایه، تفصیلی و نصب و راه­‌اندازی) افزایش میابد به طوری که کاهش خطر در مرحله طراحی مفهومی کمترین هزینه و در مرحله نصب ­و راه‌ا­ندازی بیشترین هزینه­‌ها را دارد. به همان ترتیب نیز شانس کاهش خطرات در مرحله طراحی بیشتر بوده و هرچه به مرحله راه‌­اندازی نزدیک می­شویم کمتر و کمتر می­‌شود.

طراحی ذاتا ایمن‌تر در توسعه صنایع در سیستان و بلوچستان، خصوصا در مراحل کنونی که اکثرا در فازهای طراحی و مهندسی می‌باشند اهمیت بسیار بالایی دارد.

در این خصوص، شهرک پتروشیمی مکران با استفاده از تجربیات حوادث جهانی و ملی که نمونه اخیر آن درپتروشیمی بوعلی مشاهده شد، رعایت اصول طراحی ذاتا ایمن‌تر را از ابتدا در دستور کار خود قرار داد تا علاوه بر آنکه شاهد قطب سوم پتروشیمی مطابق استانداردهای ایمنی جهانی در این حوزه باشیم، الگوی مناسبی از دانش به روز ایمنی در صنایع سنگین در کشور و منطقه نیز باشیم.



مرتضی نصرتی؛ کارشناس ارشد ایمنی شرکت پتروشیمی توسعه نگین مکران

اشتراک گذاری
نظر شما
نام:
ایمیل:
* نظر:
* :
آخرین اخبار