پای طوفانهای سهمگین حارهای کمتر به سواحل ایران باز شده است، اما سازمان
هواشناسی پیشبینی کرده که هفته آینده، سیستان و بلوچستان و هرمزگان
تحتتأثیر طوفانی سهمگین قرار میگیرند. از میان طوفانهای خبرساز، ٨ سال
پیش طوفان «گونو» از اقیانوس هند از راه رسید و با سرعت ٦٠ کیلومتر خود را
به ساحل کوبید. درست یکسال بعد، طوفان «فِت» در ٢٤ ساعت سواحل عمان و
چابهار را با امواج بلند و بارش بالای ١٢٠ میلیمتر درنوردید. «آشوبا»
طوفان حارهای خردادماه پارسال بود که در همین منطقه رخ داد. کمتر پیشبینی
میشد که طوفانهای سهمگین حارهای راهی سواحل ایران شوند، اما با تکرار
این رویداد در سالهای اخیر و پیشبینی اخیر، به نظر میرسد آشفتگیهای
اقیانوس که برای مردم سواحل آمریکای جنوبی و جنوب شرقی آسیا آشناست، بناست
بیشتر از گذشته به سواحل کشور قدم بگذارند.
سازمان هواشناسی از احتمال وقوع طوفان حارهای در سواحل جنوبی ایران خبر
داده و اعلام کرده است که وزش باد فوق شدید و خسارت در این طوفان دور از
انتظار نیست و براثر این پدیده احتمال بارشهای بالای ۱۰۰ میلیمتر در این
مناطق وجود دارد. براساس اعلام سازمان هواشناسی، آخرین بررسی الگوهای
هواشناسی حکایت از تشکیل این طوفان حارهای در شمال اقیانوس هند در روزهای ۵
تا ۹ مهر دارد.
شاهرخ فاتح، رئیس مرکز خشکسالی و مدیریت بحران سازمان هواشناسی کشور در
تشریح خصوصیت طوفانهای حارهای میگوید: «این طوفانها
اتفاقات هواشناسی مختص اقیانوسهاست که tropical cycloneیا «چرخند
حارهای» نامیده میشود. نمونه آشنای آن هم طوفان کاترینا در جنوب آمریکاست
که سال ٢٠٠٥ میلادی رخ داد و خسارت جانی و مالی بسیاری بهبار آورد. این
دست طوفانهای حارهای هرسال در اقیانوس اطلس اتفاق میافتد و در اقیانوس
هند و سواحل جنوب شرق آسیا هم پیش میآید.»
برپایه این گزارش، چنانچه تغییری در الگوها ایجاد نشود، مسیر این طوفان به
سمت دریای عمان و تنگه هرمز خواهد بود و جنوب استان سیستان و بلوچستان و
شرق هرمزگان را تحتتأثیر قرار میدهد. از آنجا که طوفانهای حارهای با
رطوبت بسیار بالا به همراه وزش فوق شدید باد است، در مناطقی که این طوفان
بوزد، خسارات بسیار زیادی برجای خواهد گذاشت.
بیشترین خسارتی که یک طوفان حارهای برای ایران بهبار آورده به خرداد
سال پیش برمیگردد که سیل و تندباد ویرانگر، اگرچه پیشبینی شده بود، اما
چند تن جان خود را از دست دادند و علاوه بر از بین رفتن خانهها، تأسیسات
دریایی و کشتیها آسیب جدی دید. حالا سازمان هواشناسی خبر داده که احتمال
تکرار چنین واقعهای وجود دارد، اما معلوم نیست که راهی ایران میشود یا
خیر.
به گفته رئیس مرکز خشکسالی و مدیریت بحران سازمان هواشناسی کشور، طوفان
حارهای پدیدهای اقیانوسی است که خیلی کم پیش میآید به سواحل ما برسد و
در گذشته هم نمیرسید، اما سال ٨٦ طوفان «گونو» به سواحل جنوبی ایران رسید
و زندگی مردم را در سیستان و بلوچستان و هرمزگان مختل کرد. به گفته او،
نقطه شکلگیری این طوفان در اطراف اقیانوس هند بود و کمکم به دریای عمان
رسید و سرانجام تا سواحل چابهار پیش آمد.
فاتح میگوید: «این طوفانها اگرچه سرعت بالایی دارد، در اقیانوسهای دور
اتفاق میافتد و از زمان شکلگیری تا رسیدن آنها به ساحل همه باخبر میشوند
و اقدامات مقاومتی و پیشگیری را در نظر میگیرند. همین مسأله باعث شده از
قبل اطلاعرسانی شود. در واقعه «گونو» بسیاری از لنجها و کشتیها از سواحل
دور شد و با وجود امواج ٤ متری خسارت اقتصادی تا حد زیادی پایین آمد.»
استان سیستان و بلوچستان در سالهای اخیر وضع بارشی خوبی نداشته است،
بهطوری که امسال رتبه ٢ کمبارشی مناطق را از آن خود کرد. هرمزگان وضع
بهتری داشت، اما همچنان با کمآبی دست و پنجه نرم کرد. فاتح در پاسخ به
اینکه آیا بارش ١٠٠ میلیمتری تاثیری در کاهش روند خشکسالی در این مناطق
خواهد داشت، میگوید: «برای جبران کمبارشی بهدنبال بارشهای ملایم
هستیم، نه بارانهای سیلآسا که ناگهانی میآیند و چنان جاری میشوند که جز
تخریب سودی ندارند. بارشی نظیر بارش پیشبینیشده، تنها ممکن است در آمار
بارشهای سال آبی بعدی که از مهر آغاز میشود، تاثیرگذار باشد.»