سیستان و بلوچستان دیار نخل و آفتاب با برخورداری از هزار و 100 کیلومتر
مرز خاکی با کشورهای پاکستان و افغانستان و افزون بر 310 کیلومتر مرز ساحلی
در دریای عمان و استقرار در کنار آبهای آزاد بین المللی خارج از تنگه هرمز
و نزدیکی مناطق ساحلی استان با کشورهای حوزه خلیج فارس و دریای عمان وشبه
قاره هند و کشورهای آفریقایی از منظر ژئوپلیتیکی، ژئواستراتژیکی و
ژئواکونومیکی دارای اهمیت فراوانی است به طوری که شرایط ممتاز را برای تصدی
نقش بازرگانی ملی و ترانزیت خارجی میان اروپا و آسیای مرکزی با آبهای شرقی
وجنوبی و شاخ آفریقا داراست.
همچنین اقلیم مناسب کشت محصولات سود آور
صادراتی نظیر خرما، مرکبات، موز، انبه و غیره و دشتهای هموار و زمین مستعد
برای کشاورزی در شمال و جنوب سیستان و بلوچستان با تولید محصولات خارج از
فصل، اراضی و اقلیم مناسب درسواحل جنوبی برای توسعه فعالیتهای شیلاتی و
صیادی، اراضی مستعد پرورش میگو و توسعه صنایع وابسته، وجود هشت بندر صیادی،
بیش از 2 هزار فروند شناور صیادی، کارخانه های کنسرو سازی، عمل آوری و
بسته بندی ماهی و میگو و واحدهای شناورسازی از دیگر قابلیت های این استان
پهناور است.
قرار گرفتن سیستان و بلوچستان در کمربند فلزایی و معدنی
جهان که از یوگسلاوی تا پاکستان ادامه دارد و در این راستا وجود معادن
نسبتا غنی گشوده و ناگشوده فلزی و سهم بالای استان در برخورداری از این
معادن با ذخایرمعدنی نظیر کرومیت، مس، منگنز، سرب و روی ، قلع، تنگستن،
آنتی موان، طلا و کانسارهای غیر فلزی نظیر تالک ، منیزیت ، گل سفید، سیلیس،
فلدسپات، کائولن و سنگهای ساختمانی بویژه گرانیت و همچنین پتانسیلهای
معدنی حوزه تفتان و امکان استقرار کارخانجات چینی و کاشی و سرامیک درمحدوده
تفتان بخشی از قابلیت ها و توانمندیهای این استان است.
اقلیم مناسب
برای توسعه فعالیت های گردشگری در سواحل دریای عمان و دامنه های تفتان و
سایر نقاط استان، وجود نهادهای مهم اقتصادی و توسعه ای در سطح استان بویژه
منطقه آزاد چابهار با امتیازات ویژه برای سرمایه گذاری تولیدی و خدماتی،
وجود هفت بازارچه مرزی فعال در طول نوار مرزی استان با کشورهای همسایه
افغانستان و پاکستان همچنین چندین شرکت تعاونی فعال مرزنشینان، صنایع کشتی
سازی در چابهار و وجود کشتی های مدرن صید و صیادی پرساینر، وجود تاسیسات
زیربنایی مهم ازجمله شبکه های وسیع حمل و نقل جاده ای، دریایی، ریلی و
هوایی و وجود هفت گمرک در سطح استان در زمینه صادرات و واردات ازدیگر
قابلیت های استان است.
از دیگر توانمندی های استان می توان به بهره مندی
از نزدیکترین مسیر به کشورهای آسیای میانه برای ترانزیت کالاهای بین
المللی و انتقال محصولات و شاهراه ترانزیت کالا از جنوب به شمال، وجود شهرک
صنعتی و ناحیه صنعتی متعدد و اسکله های مهم کشتیرانی شامل اسکله نصب سریع
شهید بهشتی، اسکله شهید کلانتری، اسکله ایران بندر، اتصال استان و مرز
پاکستان به شبکه راه آهن سراسری کشور اشاره کرد که در این شرایط استان می
تواند به پل ارتباطی ریلی اروپا به آسیای جنوب شرقی تبدیل شده به طوری که
این امر مهمترین مزیت نسبی منطقه درتوسعه صنعتی محسوب می شود.
سیستان و
بلوچستان با توجه به موقعیت ژئوپلتیک خاص خود در تمامی زمینه های انرژیهای
تجدید پذیر توانمندی و ظرفیت های بسیار ایده آلی دارد که انرژی بادی در
کریدورهای باد، انرژی خورشیدی و تشعشع تابش سولار، انرژی زمین گرمایی در
دامنه آتشفشان نیمه خاموش تفتان و کوههای منطقه دلگان و بزمان، انرژی
بایومس و بایوگاز در مناطق دامداری سیستان، بمپور و باهوکلات و انرژی امواج
و اقیانوس با موج های مناسب دریای بزرگ چابهار به بلندای بیش از 12 متر در
فصل مونسون از آن جمله هستند.
بندر چابهار یکی از چهار راه های اصلی
کریدور جنوبی تجارت جهانی محسوب می شود به طوری که این بندر به علت موقعیت
استراتژیک خود و دستیابی به آب های آزاد بین المللی جایگاه ویژه ای در
مبادلات بین ایران و سایر نقاط منطقه دارد.
چابهار نسبت به سایر نقاط
ساحلی ایران مزیت های خاص خود را دارد به طوری که آب های عمیق در خلیج آن
شرایط پهلوگیری کشتی های بزرگ و ایجاد تاسیسات بندری را فراهم می کند
همچنین این بندر مهم ترین بندر تجاری خارج از حوضچه خلیج فارس است و از نظر
سیاسی و راهبردی در مواقع جنگ و بحران های منطقه ای می تواند نقش تعیین
کننده ای را ایفا کند.
همچنین قرار گرفتن چابهار در یک خلیج، موقعیت
بندری ایده آلی برای توسعه فیزیکی در آینده به آن بخشیده است که بسیاری از
بنادر دنیا از آن محرومند، سواحل و آب های کرانه دریای عمان به گفته بسیاری
از کارشناسان با توجه به محدودیت ها و اتمام سوخت های فسیلی فرصت مناسبی
برای استحصال انرژی های نو است.
کشورها امروزه درصدد استفاده از انرژی
های نو هستند که بر این اساس سواحل مکران و همجواری و ارتباط با پهنه های
آبی آزاد شرایط ایده آلی را برای استفاده و بهره برداری از این نوع انرژی
فراهم کرده است.
همه توانایی های سیستان و بلوچستان، برگ برنده ای در
دست نظام جمهوری اسلامی برای پرش از بازدارنده های توسعه یافتگی و گام
نهادن در جاده های چشم انداز توسعه است.
سیستان و بلوچستان با توجه به
قابلیت و توانمندهای متعدد آن چند سالی است که مورد توجه سرمایه گذاران
خارجی قرار گرفته اما بعد از برجام نگاههای بسیاری از نقاط مختلف جهان به
این استان معطوف شده است به طوری که در این مدت بیش از 80 هیات خارجی از
کشورهای ایتالیا، آلمان، بلژیک، چین، ترکیه، پاکستان، افغانستان و غیره به
این استان سفر کردند که برخی از سفرها منجر به سرمایه گذاری در بخش های
مختلف شده است.
مدیر کل دفتر جذب و حمایت از سرمایه گذاری استانداری
سیستان و بلوچستان در گفت و گو با خبرنگار ایرنا گفت: این استان به دلیل
موقعیت جغرافیایی و سیاسی خاص در منطقه جنوب شرق کشور از ظرفیت های ویژه ای
در زمینه های مختلف سرمایه گذاری از جمله تولید انرژی های پاک و تجدید
پذیر، طرح توسعه بندر، طرح های معدنی و صنایع فرآوری و طرح های توسعه ای
دیگر از جمله تولید فولاد، پتروشیمی، نفت و گاز، حمل و نقل هوایی، دریایی و
توریستی و گردشگری برخوردار است.
ماندا زنگنه افزود: در سالهای اخیر
بازدیدهای متعددی از سوی سرمایه گذارانی از کشورهای هندوستان، ایتالیا،
آلمان، بلژیک، چین، ترکیه، پاکستان، افغانستان و غیره از ظرفیت ها و
پتانسیل های سرمایه گذاری استان انجام گرفته که تعدادی از این بازدیدها
منجر به امضای قرارداد مشارکت برای سرمایه گذاری در زمینه های مختلف در
استان شده است.
وی تصریح کرد: هم اینک طرح های متعددی در سیستان و
بلوچستان از سوی سرمایه گذاران خارجی در حال انجام است که بیشترین آن مربوط
به انرژی های تجدید پذیر بوده است.
وی افزود: در این راستا شرکت یونیت
اینترنشنال سرمایه گذار ترکی متقاضی نیروگاه سیکل ترکیبی با قدرت 880
مگاوات با پیش بینی سرمایه گذاری 954 میلیون دلار در سه راهی دشتک است که
هم اینک مراحل اخذ مجوزهای احداث این نیروگاه انجام شده و در مراحل
واگذاری زمین قرار دارد.
وی تصریح کرد: شرکت پولاد کاویان پاسارگاد با
پیش بینی سرمایه گذاری 286 میلیون دلار، جانمایی طرح در پیکره هشت صنعتی
منطقه آزاد در زمینی به مساحت 300 هکتار برای تولید 1.6 میلیون تن فولاد
اسفنجی در فاز نخست انجام پذیرفته و نسبت به تجهیز کارگاه توسط سرمایه گذار
اقدام شده است که عملیاتی شدن طرح منوط به تامین گاز مورد نیاز و احداث خط
لوله گاز است.
مدیر کل جذب و حمایت از سرمایه گذاری سیستان و بلوچستان
گفت: همچنین شرکت سبز گستر نیمروز استان با مشارکت سرمایه گذاران کره ای
نیروگاه 100 مگاواتی بادی در میل نادر سیستان در شمال استان می سازد.
دکتر
زنگنه افزود: بر اساس تفاهمنامه های امضا شده بین این شرکت و سرمایه
گذاران کره ای این نیروگاه با اعتبار 220 میلیون دلار در زمینی به مساحت
100 هکتار ساخته خواهد شد.
وی گفت: اکتشاف معادن مس و طلا در گراغه توسط
شرکت میتا کانی با مشارکت سرمایه گذاران هندی، احداث نیروگاه خورشیدی در
زاهدان با پیش بینی سرمایه گذاری 320 میلیون دلار توسط شرکت Alsolor
international fze امارات و احداث نیروگاه بادی 50 مگاواتی با پیش بینی
سرمایه گذاری 52 میلیون دلار از سوی یک شرکت دیگر اماراتی از جمله سرمایه
گذاری های انجام شده توسط خارجیان در سیستان و بلوچستان است.
وی گفت: در
کنار سرمایه گذاری های خارجی انجام شده دولت نیز گام های ارزنده اقتصادی
در این استان برداشته است که زمینه ساز سرمایه گذاری داخلی و خارجی است به
طوری که طرح توسعه و تجهیز بندر شهید بهشتی با امکان پهلوگیری کشتی های 85
هزار تنی، طرح انتقال گاز به سراسر استان، احداث خط راه آهن چابهار- زاهدان
با اعتبار 20 هزار و 410 میلیارد ریال (2041 میلیارد تومان)، طرح انتقال
آب با لوله به 46 هزار هکتار از زمین های دشت سیستان با اعتبار 500 میلیون
دلار، احداث مجتمع بزرگ پتروشیمی در چابهار با ظرفیت 20 میلیون تن محصول
صادراتی، احداث مجتمع فولاد با تولید 6/1 میلیون تن (یک و 6 دهم میلیون تن)
و ساخت فرودگاه بین المللی چابهار از جمله اقدامات دولت در این استان است.
وی
افزود: همچنین در راستای کاهش وابستگی اقتصادی به درآمدهای نفتی و ایجاد
اشتغال مولد و ارزش افزوده رویکرد دولت در حوزه اکتشافات معدنی موجب شده تا
سیستان و بلوچستان در این زمینه رتبه نخست را به دست آورد به طوری که هم
اکنون مطالعات پهنه های معدنی استان در سطح 86 هزار کیلومتر مربع با محوریت
بخش خصوصی و شرکت های دولتی نظیر سازمان توسعه و نوسازی معادن ایران و
شرکت تهیه و تولید مواد معدنی و برخی دیگر از شرکت ها در دست اقدام است.
وی
افزود: این روند موجب شده سیستان و بلوچستان در تمامی شاخص های معدنی از
رتبه 20 به رتبه 9 کشوری برسد و پیش بینی می شود در سالهای آینده جزو پنج
استان برتر کشور شود.
وی گفت: همچنین ساخت نیروگاه های برق به ویژه
انرژی های نو، ساخت کارخانه فرآوری ماده معدنی آنتیموان در منطقه سفیدآبه،
کارخانه لاستیک خودرو، احداث کارخانه لوله های کامپوزیت GRP نیز در استان
در دستور کار و اجرا قرار گرفته است.
دکتر زنگنه خاطر نشان کرد: دولت
تدبیر و امید با توجه به قابلیت های فراوان سیستان و بلوچستان در بازرگانی،
تجارت، مناطق آزاد و فرصت های موجود در مرز برخی اقدامات مهم نظیر پیگیری
تصویب منطقه آزاد سیستان، فروش سوخت به مرزنشینان در شعاع 20 کیلومتری مرز،
توسعه روابط تجاری- اقتصادی- امنیتی با کشورهای همسایه، تهیه اسناد توسعه
روابط با کشورهای هدف جدید از جمله آغاز روابط تجاری با کشورهای عمان،
روسیه، هند، پاکستان، افغانستان و غیره، اخذ مصوبه کارویژه مرزهای کشور
برای ایجاد مرز رسمی زمینی در ریمدان به عنوان دومین مرز مجاز رسمی زمینی
با کشور پاکستان پس از میرجاوه و تلاش و پیگیری برای رفع موانع و مشکلات
موجود در بازارچه های مرزی و ایجاد یا تکمیل زیر ساخت ها و امکانات موجود و
تهیه سند جامع بازارچه های مرزی و غیره را به اجرا در آورده است.
وی خاطر نشان کرد: با عنایت مسئولان کشوری هم اینک سیستان و بلوچستان در مسیر رونق اقتصادی قرار گرفته است.