روزنامه سیستان و بلوچستان|قد در میان افراد یکی از مشخصه های اصلی برای تعیین نوع تناسب اندام و
جذابیت است. برخی تصور می کنند اندازه قد تنها به عوامل ژنتیکی و صفات
وراثتی باز می‌گردد اما باید به این نکته نیز توجه کرد که فاکتورهای دیگری
همچون ورزش، خواب کافی و نوع تغذیه هم در آن موثر و گاهی ممکن است فردی که
از والدین بلند قد متولد شده است به دلیل قرار گرفتن در شرایط بد تغذیه ای و
حتی فاصله گرفتن از تحرکات لازم و ورزش به کوتاهی قد مبتلا شود. عکس آن
نیز وجود دارد و بسیاری افراد کوتاه قد با قرار گرفتن در شرایط خوب تغذیه،
تحرک، ورزش و خواب مناسب در دوران رشد به اندازه مطلوب در قد می رسند.
اصولا افزایش قد از دوران نوزادی آغاز می شود و تا قبل از پایان سن رشد
انسان و قبل از بسته شدن صفحه های رشد استخوان ها صورت می‌گیرد که به صورت
عمده، رشد قد در خانم ها تا 18سالگی و در آقایان تا 20 سالگی دیده می‌شود.
بنابراین هر اقدامی که افراد می خواهند برای افزایش قد انجام دهند، باید
قبل از بسته شدن صفحه های رشد استخوان ها و در واقع سن بلوغ در نظر گرفته
شود. جدا از وراثت، فعالیت فیزیکی و خواب مناسب، ترشح هورمون رشد را تحت
تاثیر قرار می دهد زیرا فعالیت های ورزشی می تواند با ایجاد تحرک در بدن
موجب گردش املاح استخوانی شود و با تاثیر بر غده های مربوطه در بدن ترشح
هورمون های رشد را زیاد کند، در کنار ورزش، رژیم غذایی مناسب نیز با تاثیر
در هورمون رشد، استخوان‌ها و بدن را آماده ساخت وساز و متابولیسم می کنند.
پس به طور کلی سه عامل تغذیه، ورزش و خواب مناسب مواردی هستند که در کنار
وراثت افراد در میزان رشد قد آنها تاثیر می گذارند.
مزایای ورزش
یکی
از شهروندان زاهدانی که به تازگی صاحب فرزند دوم شده است می گوید: قد من و
همسرم کوتاه است. اما فرزند اولم که پسر است با این که در بدو تولد قدی
نرمال داشت اما قد او نسبت به هم سن و سال هایش بلندتر است.«مریم جواهری»
در پاسخ به این که بیشترین علاقه و تفریح فرزندش چیست می افزاید: «علی» از
همان دوران بچگی به بازی با توپ بسیار علاقه داشت به طوری که پدرش در ساعت
های زیادی با گرفتن بازوهایش او را به دنبال توپ از این اتاق به آن اتاق می
برد. او آن قدر بازی می کرد تا خوابش می برد و خانه ما به گونه ای بود که
می توانست تا مدت طولانی راحت بخوابد.وی ادامه می دهد: پس از این که راه
رفتن را آموخت خودش با توپ بازی می کرد و بعد از مدتی دوچرخه سواری نیز به
آن اضافه شد به طوری که دوچرخه اش را به داخل خانه می آورد و مدام با آن در
حرکت بود. به نظر من اگر فقط، موضوع وراثت مطرح بود و او نیز قدی همانند
من و پدرش می داشت بنابراین ممکن است تحرکات زیاد و دوچرخه سواری بر قد او
تاثیرگذار بوده است.«زینب» که 13 سال دارد نیز می گوید: دوست دارم قد بلندی
داشته باشم و به همین دلیل در مدرسه، بسکتبال را به عنوان رشته ورزشی خود
انتخاب کردم زیرا بازیکنان بسکتبال قد بسیار بلندی دارند و شاید دلیل آن در
نوع ورزش انتخابی آنها و کشش زیادی است که به هنگام پرتاب توپ در حلقه
ایجاد می شود. «شاهین» هم که در دوران جوانی به سر می برد و 26 سال دارد می
گوید: در میان دوستانم تنها من قدی کوتاه دارم و با این که از سال گذشته
فعالیت های ورزشی فشرده ای در باشگاه شروع کرده ام اما با این حال فقط عضله
دارم و قدم تغییری نکرده است، بنابراین تصمیم گرفتم با عمل جراحی چند
سانتی به میزان قدم اضافه کنم که وقتی به پزشک مراجعه کردم، این نوع عمل را
مختص افرادی دانست که یک پای آن ها از پای دیگر کوتاه‌تر است یا به دلیل
بیماری خاصی در قدشان مشکل ایجاد شده باشد و گفت که برای فردی همانند من که
از مشکل خاصی رنج نمی برم عوارض جبران ناپذیری به دنبال دارد و ممکن است
در این جراحی ها هماهنگی و تناسب میان بالا تنه و پایین تنه به هم
بخورد.وی می افزاید: اگر قبل از رسیدن به سن بلوغ این روزها را می دیدم
شاید تلاش خود را برای رسیدن به قد ایده آل به کار می گرفتم.
بازی های رایانه ای
یکی
دیگر از شهروندان که دبیر زیست شناسی است می گوید: با این که از اثرات
تحرک و ورزش برای رشد و بلند شدن قد آگاه هستم اما به دلیل این که من و
همسرم شاغل هستیم نمی توانیم به فعالیت های ورزشی بپردازیم همچنین ساعات
زیادی را در خانه نیستیم و از این رو نمی توانیم تبلت و رایانه را از
فرزندانمان جدا کنیم. آن ها ساعات زیادی از طول روز را در گوشه ای از اتاق
به بازی های رایانه ای و سرگرم شدن با تبلت اختصاص می دهند.«شاهسونپور» می
افزاید: همسرم پس از بازگشت به خانه با وجود خستگی زیاد سعی می کند تا
مناسب ترین غذاها را نیز برای آن ها آماده کند اما آن ها میلی به خوردن غذا
نیز نشان نمی دهند و غذای محبوب آن ها فست فود است.وی ادامه می دهد: من و
همسرم حتی از شیوه تنبیه نیز برای این امر استفاده کرده ایم اما شاید به
دلیل این که از ابتدا برنامه ریزی مناسبی در این باره نداشته و قدم های اول
برای ایجاد خانواده ای ورزشی و مفرح را برنداشته ایم هنوز هم با این
مشکلات مواجه ایم.به گفته وی اعمال کودکان از نوع رفتار والدین ایجاد می
شود شاید اگر قبل از این که بخواهیم در رفتار فرزندانمان تغییر ایجاد کنیم
این عمل را از خودمان آغاز می کردیم با آسودگی بیشتر و راحت تر می توانستیم
کودکانمان را راهنمایی کنیم.
تغییر سبک زندگی
یک کارشناس پزشکی
ورزشی در پاسخ به این که اغلب چرا کودکان قد کوتاه تری نسبت به گذشته دارند
اذعان می کند: با تغییر سبک زندگی در خانواده ها کودکان و نوجوانان فعالیت
فیزیکی کمتری نسبت به گذشته دارند و بیشتر وقت شان را پای بازی‌های رایانه
ای و تلویزیون می‌گذرانند که همین موضوع، مانع مهمی برای رشد آن هاست.
زیرا با توجه به این که فعالیت فیزیکی و انجام ورزش روی ترشح هورمون رشد
اثر بسیار خوبی می‌گذارد بنابراین بسیاری از افرادی که به صورت وراثتی
قدکوتاهی دارند می‌توانند از طریق انجام فعالیت های فیزیکی به رشد قد
معمولی دست پیدا کنند.«مصطفی جیبا» با اشاره به ورزش هایی که در بلند شدن
قد تاثیر گذار است می افزاید: معمولا ورزش هایی که با ایجاد کشش در عضلات
همراه هستند موجب بلند شدن قد در کودکان و افرادی می شود که هنوز دوره بلوغ
را پشت سر نگذاشته اند.وی ادامه می دهد: افراد برای بلند شدن قد خود باید
مرتب ورزش های کششی را انجام دهند و در این راستا به ورزش هایی بپردازند که
حالت کششی به سمت بالا داشته باشد که از این میان می توان به ژیمناستیک به
ویژه برای کودکان، دوچرخه سواری، والیبال، بسکتبال، شنا و یوگا اشاره
کرد.وی با اشاره به دوچرخه سواری و رابطه آن با افزایش قد اضافه می کند:
این ورزش با تاثیر بر استخوان و عضلات بدن و به خصوص پا، موجب کشیده شدن آن
و همچنین ترشح بیشتر هورمون های رشد می شود که در کنار تغذیه مناسب و سوخت
و سازی درست می تواند اثرات زیادی در رشد قد بگذارد. وی درباره شنا نیز می
گوید: این ورزش هم از جمله فعالیت هایی است که موجب بلند شدن قد به ویژه
در خانم‌ها می شود اما از انواع شنا، شنای پروانه بیشترین تأثیر را دارد
زیرا بدن حالت کششی پیدا می‌کند و طول عضله بیشتر می‌شود. وی اظهار می کند:
در والیبال و بسکتبال هم به علت کشش خاصی که در عضلات از جمله پا، دست و
پهلو در هنگام پرش ایجاد می شود این ورزش ها نیز در افزایش طول قد تاثیر
گذار است. از طرفی یوگا با توجه به ایجاد سلامتی در افراد در رشد قد موثر
است. در تمرینات یوگا با ایجاد کشش در ستون فقرات در نتیجه ماهیچه های ستون
فقرات تقویت و این حرکات باعث می شود مایع میان دیسک های ستون فقرات
افزایش پیدا کند. وی با بیان این که ورزش باید متناوب باشد و در طول هفته
هماهنگ صورت گیرد می گوید: برای این که تمرینات افزایش قد موثر باشد فرد
باید حتما 5 تا 6 روز در هفته و در هر روز 2 بار به تمرینات کششی بپردازد
که البته با رسیدن به نتیجه دلخواه نیز دیگر نیازی به ادامه آن با این شدت
نیست.