ایده احداث خط لوله صلح در سال ۱۹۹۰ مطرح و قرار گردید این خط لوله گاز ایران را به پاکستان و هندوستان جابه جا کند که پیام آور صلح و دوستی در شبه قاره باشد. طبق توافق اولیه، قرار بود این خط لوله ۲۷۰۰ کیلومتری، گاز صادراتی ایران را از مسیر پاکستان به هند جابه جا کند.
طبق توافق اولیه، قرار بود این خط لوله ۲۷۰۰ کیلومتری، گاز صادراتی ایران را از مسیر پاکستان به هند جابه جا کند. در نظر گرفته شده بود که درصورت توافق پایانی، ۱۱۰۰ کیلومتر از این خط لوله در ایران، ۱۰۰۰ کیلومتر در پاکستان و ۶۰۰ کیلومتر در هند احداث گردد. بر طبق طرح اولیه قرار بود همه روزه ۱۵۰ میلیون مترمکعب گاز ایران به هند و پاکستان صادر گردد.
هند با دستاویز هایی در مورد امنیت و نرخ معاهده، نسبت به آن سرد شده و از پایبندی سه جانبه کناره گیری نمود.
هم چنین طبق این معاهده گازی، قرار گردید با آغاز عملیات لوله گذاری تا سال ۱۳۹۳، صادرات گاز از طریق خط لوله به کراچی آغاز گردد. پس از ان در سپتامبر ۲۰۱۲، عملیات اجرایی معاهده آغاز شده و روسای جمهور وقت ایران و پاکستان توافق نمودند که در این زمینه مشارکت داشته باشند؛ طبق این مشارکت، در نظر گرفته شده بود که پاکستان نیز خط لوله خود را طی ۲۲ ماه تا مرز ایران بکشد.
با این که توافق ذکر شده بین دو کشور انجام شد، عملیات اجرایی خط لوله از سوی پاکستانی ها مدام متوقف و ازسوی مدیران این کار در پاکستان، اطلاعات ضدونقیضی در مورد میزان پیشرفت پروژه عرضه می گردید.
عدم آغاز عملیات اجرایی خط لوله ازسوی پاکستان، در حالی اتفاق می افتاد که ایران از سال ۲۰۱۱ کار خط لوله خود را به اتمام رسانده بود و به اسلام آباد مجال داده بود تا انتهاء ۲۰۱۴ عملیات خط لوله را تکمیل کند. در حالی که حدود یک دهه از قرارداد گازی میان ایران و پاکستان گذشته و بر طبق آن، همه زیرساخت های لازم برای صادرات گاز از ایران به پاکستان از سوی ایران فراهم شده هست، این همسایه شرقی بر بدعهدی خود اصرار می کرد.
برگشت پاکستان به گاز ایران
در این راستا، چند ماه جلو بود که یک مقام نفتی پاکستان اعلام نمود: این احتمال وجود دارد که ماه آینده میلادی، گفتگوها دو کشور بر سر مبحث از سرگیری اجرای خط لوله جابه جایی گاز ایران به پاکستان، آغاز گردد .به گفته وی، قرار بود هیأتی از ایران به پاکستان عزیمت کرده و در این ارتباط با دولت موقت در این کشور، اظهار کرد وگو کند اما تصمیم بر این گردید که این گفتگوها به بعد موکول گردد تا از اثرگذاری آن درنتیجه انتخابات در پاکستان جلوگیری گردد.
دستاویز پاکستان برای بدعهدی
به گفته این مقام مسوول پاکستانی، در ماه ژوئن سال ۲۰۱۶، دولت وقت پاکستان، انجام گفتگوها را به سبب فشارها ازسوی عربستان متوقف نمود و به تعهدها خود در ازای دولت ایران در این زمینه عمل نکرد؛ این مساله موجب گردید تا ایران مبحث شکایت از پاکستان در این زمینه به دادگاه داوری بین المللی را مطرح نماید . وی قرار هست در روز ۹ آگوست، به عنوان نخست وزیر پاکستان سوگند یاد کند و در همان ماه نخست نیز باید به صورت کامل دولت تشکیل دهد.
اگر دو طرف به توافق نرسند و ایران تصمیم بگیرد این مبحث را در دادگاه بین المللی مطرح نماید، پاکستان نیز راه حلی جز دفاع از خود نخواهد داشت. پاکستان به پایبندی خود برای ایجاد ۷۸۱ کیلومتر خط لوله جابه جایی گاز در خاک خود عمل نکرده هست اما با توجه به تحریم های سابق آمریکا هیچ کشور یا آژانسی توان ندارد هزینه اجرای این پروژه را تأمین کند.
استقبال ایران از تکمیل خط لوله جابه جایی گاز ایران به پاکستان
آمریکا از توافق اتمی با ایران خارج شده و احتمالاً نمایندگان ایران و پاکستان جدول زمان بندی تازه ای برای اجرای این پروژه تعیین خواهند کرد.
پاکستان یک کیلومتر هم خط لوله نساخته هست
با این وجود و علی رغم این که پنج ماه از این رخدادهای گذشته، وزیر نفت در آخرین اظهارنظر خود اعلام نمود اگر دو طرف به توافق نرسند و ایران تصمیم بگیرد این مبحث را در دادگاه بین المللی مطرح نماید، پاکستان نیز راه حلی جز دفاع از خود نخواهد داشت. اما ایران پس از این اظهارنظر، از ادامه مذاکره برای تکمیل خط لوله جابه جایی گاز ایران به پاکستان، استقبال و معاون امور بین المللی و بازرگانی وزیر نفت اعلام نمود که جمهوری اسلامی ایران، انرژی و گاز را عاملی برای توسعه مشارکت های منطقه ای و همبستگی با همسایگان، من جمله پاکستان می داند. امیرحسین زمانی نیا، با اشاره به علامت های مثبتی که جدیدا در این زمینه از دولت منتخب پاکستان رویت می گردد، دنبال کرد: در همین راستا و در شرایط جدید، از ادامه مسیر گفتگوها درباه تکمیل و راه اندازی خط لوله جابه جایی گاز به پاکستان استقبال می نماییم. پاکستانی ها هم گفتند برای گفت وگو خواهیم آمد، اما تاحالا حتی علی رغم این که به گاز ایران احتیاج دارند، یک کیلومتر خط لوله هم نکشیده اند؛ در حالی که جمهوری اسلامی ایران، بیشتر از یک میلیارد دلار در این راستا سرمایه گذاری کرده هست.
تازه ترین اقدام پاکستانی ها
پاکستان حتی یک کیلومتر هم خط لوله نکشیده هست.
به گفته وی، اخیراً تیم ایران به پاکستان رفتند و سخن گفتند.
پاکستانی ها هم گفتند برای گفت وگو خواهیم آمد، اما تاحالا حتی علی رغم این که به گاز ایران احتیاج دارند، یک کیلومتر خط لوله هم نکشیده اند؛ در حالی که جمهوری اسلامی ایران، بیشتر از یک میلیارد دلار در این راستا سرمایه گذاری کرده هست.