تابناک فارس به نقل از فارس: تمام ویروسها به مرور زمان جهش پیدا میکنند یعنی رمز ژنتیکی آنها تغییر میکند. به ویروسهای جهش یافته، "سویه"، یا "واریانت" گفته میشود.
ویروس کرونا هم، از زمان شناساییاش در اوایل سال ۲۰۲۰، تا کنون، هزاران جهش کرده است.
به گفته کارشناسان بیشتر این تغییرات، تاثیری بر ویژگیهای عمومی ویروس نداشتند و بسیاری از ویروسهای جهشیافته، به مرور زمان ناپدید شدهاند. اما گاهی شانس با ویروس همراه میشود و جهش، قابلیت زنده ماندن یا فرار از سیستم ایمنی بدن یا تکثیر آن را بیشتر میکند.
پزشکان و پژوهشگران بخش سلامت، در سراسر دنیا این تغییرهای ویروس کرونا را زیرنظر دارند تا به دولتها کمک کنند اگر ویروس تغییر قابلملاحظهای کرد، راهکارهای متناسب را در پیش بگیرند.
اکنون نگاهی میاندازیم به مهمترین جهشهای کرونا و سویههایی که اکنون با نامهای لاتین خوانده میشود و اینکه چقدر باید نگران این سویههای جدید بود.
تا کنون بیشترین نگرانی را چهار سویه کرونا ایجاد کردهاند: آلفا، بتا، گاما و دلتا که به ترتیب اولین بار در انگلستان، آفریقایجنوبی، بزریل و هند شناسایی شدند.
سازمان جهانی بهداشت این چهار گونه را "نگرانکننده" اعلام کرده چون خطر بیشتری برای سلامت عمومی ایجاد میکنند، چون ویروس مسریتر شده یا باعث بیماری وخیمتری میشود یا واکسنها بر آن کماثرترند.
کشور هندوستان در دوم تیر امسال، سویه دلتاپلاس را نیز در فهرست سویههای "نگرانکننده" قرار داد. دلتاپلاس نوعی از سویه دلتا است که به نسبت دلتا یک جهش اضافه دارد که مثل کلیدی است برای ورود ویروس کرونا به سلول های بدن.
دلتا پلاس در بیش از ده کشور دیگر هم یافت شده است. دلتاپلاس مسریتر است و راحتتر به سلولهای ریه میچسبد.
اما پیش بینی شیوع سویه لاندا یا لامبدا در جهان نگرانیها را در مورد این سویه که عفونیتر از سویه دلتا است، را تشدید کرده است.
سویه «لاندا» یا «لامبدا» کرونا که نخستین بار در آگوست ۲۰۲۰ در «پرو» شناسایی شد و در آمریکای جنوبی گسترش یافت، اکنون باعث اکثر مرگ و میر ها در شماری از کشورهای جهان، از جمله آمریکای جنوبی و مرکزی است.
سویه لاندا با نام علمی «C37»، نخستینبار در پرو شناسایی شد و عامل ابتلای بیش از ۸۰ درصد از مبتلایان جدید در آمریکای جنوبی بوده یکی از دلایل اصلی تعداد زیاد موارد ابتلا به کرونا در پرو به دلیل ظهور نوع لاندا است که در حال حاضر ۹۷ درصد موارد ابتلا به بیماری را در این کشور تشکیل میدهد.
از مشخصات این سویه میتوان به افزایش قابلیت سرایت پذیری و همچنین افزایش مقاومت آن در مقابل آنتی بادیها اشاره کرد، که همین مساله باعث شده بسیاری از متخصصان سلامت، گونه اصلی کرونا و حتی گونه دلتا و دلتا پلاس را فراموش کرده و هم اکنون تمام تمرکز خود را روی گونه لاندا کرونا قرار دهند.
به باور برخی از متخصصان عفونی علائم مبتلایان به کرونای لاندا با دیگر سویهها مشترک است، علائم اصلی شامل تب، سرفه خشک، تنگی نفس و خستگی ، گلودرد، اسهال، ورم ملتحمه، سردرد، از دست دادن حس بویایی و چشایی، بثورات پوستی یا تغییر رنگ انگشتان دست و پا است.
در همین زمینه، با دکتر محمدعلی داورپناه، فوق تخصص بیماری های عفونی و استاد تمام دانشگاه علوم پزشکی شیراز، مصاحبه ای داشتیم و نظر ایشان را در مورد ویروس لاندا جویا شدیم.
وی در پاسخ به این سوال که آیا سویه لاندا یا لامبدا در برابر واکسنهای موجود کرونا مقاوم است، گفت: براساس تحقیقات انجامشده، این سویه نسبت به انواع قبلی بسیار سرایت پذیرتر است و در برابر واکسنهای موجود، تا ۳ برابر مقاومتر است زیرا هر ویروس یا حتی باکتری و قارچی، در برابر داروها یا واکسن های ساخته شده، تغییر ژنوم میدهد و مسلما داروها و واکسن ها بر سویه جدید، اثر بخشی کمتری دارند.
وی ادامه داد: به دلیل اینکه قدرت سرایت و قدرت مرگ و میر لاندا بسیار بالاست و برخی واکسن ها نیز بر آن تاثیرگذار نیست، و یا کم تاثیر است و سویه لاندا تا کنون دربیش از ۳۰ کشور کشور شناسایی شده و خطرناکتر از سویه دلتاست.
داورپناه ادامه داد: احتمال ورود این سویه ویروس به کشورمان به دلیل مراودات جهانی بسیار بالاست و ضرورت دارد در این زمینه پیش بینی و اقدامات لازم، صورت بگیرد.
او همچنین علائم اصلی ابتلا به سویه لاندا را، شبیه انواع قبلی ذکر کرد و علائم درگیری در سیستم تنفسی فوقانی و تحتانی، تب بالا به صورتی که برای تشخیص نیاز به تب سنج نداشته باشد، سرفه مداوم به مدت سه ساعت در شبانه روز و از دست دادن حس بویایی و چشایی، بیان نمود.
وی اظهار کرد: باتوجه به اینکه برای ویروس لاندا، اثر بخشی واکسن ها هنوز مشخص نیست، تنها اسلحه ما در مقابله با آن، رعایت دستورالعمل های بهداشتی است و امیدواریم مردم با حساسیت بیشتر فاصله اجتماعی را رعایت و از ماسک استفاده کنند.
وی با تاکید بر اینکه این سویه علاوه بر اینکه کشندهتر از گونه دلتاست، درصد انتقالپذیری بالایی نیز دارد، گفت: ضروری است مردم از حضور در تجمعات و دورهمی های خانوادگی خودداری کرده و فاصلهگذاری اجتماعی و استفاده از ماسک را جدی بگیرند و به هیچوجه شستن دستها با آب و صابون را فراموش نکنند تا زنجیره انتقال بیماری کرونا قطع شود.
این استاد دانشگاه افزود: استفاده از دو عدد ماسک همزمان هم میتواند تا شش برابر انتقال ویروس را کم کند.
داورپناه توصیه کرد: با توجه به پاندومی کووید ۱۹ و سرایت آن از طریق تنفس، حداقل باید ۸۰ درصد افراد واکسینه شوند تا چرخه انتقال شکسته شود، پس مردم به ضد تبلیغاتی که در فضای مجازی در مورد تزریق واکسن، پخش شده، توجهی نکنند و حتما واکسن را تزریق کنند.
وی همچنین در جواب برخی، که راهکار مقابله با کرونای لاندا را، تزریق دز سوم واکسن اعلام کرده اند گفت، اثر بخشی واکسن به دو یا سه بار تزریق آن وابسته نیست و بسته به نوع ویروس کوویدی که با آن مواجه میشویم، متغیر است، چرا که واکسن ها بر اساس ژنوم ویروس های قبلی تولید شده اند و میزان اثر بخشی آنها در سویه های جدید، مشخص نیست.
داورپناه در مورد استفاده از آنتی اکسیدان ها برای مقابله با کرونا ویروس لاندا و افزایش قدرت ایمنی بدن، اظهار داشت: مصرف آنتیاکسیدانها برای بالا بردن ایمنی بدن بسیار موثر است و میتواند کمک شایانی برای مقابله با ویروس باشد، اما ذکر دو نکته بسیار ضروری است و آن هم اینکه مصرف آنتی اکسیدان ها بدون رعایت اصول بهداشتی و فاصله گذاری، بی تاثیر است و دیگر اینکه افراد باید با مصرف میوه و سبزیجات تازه، این آنتی اکسیدان ها را جذب کنند نه با قرص و کپسول و شربت.
این متخصص بیماری های عفونی و استاد تمام دانشگاه علوم پزشکی شیراز، بیان کرد: درست است که مصرف برخی از ویتامین ها مثل ویتامین D و ویتامین A تاثیر مثبتی در ابتلا یا درمان عفونت ها دارند اما متاسفانه مصرف بی رویه ویتامین ها به شکل قرص و کپسول، خصوصا در مورد ویتامین های محلول در چربی باعث مسمومیت میگردد.
نتیجه مصاحبه نشان میدهد، واکسنهای فعلی هنوز بر سویههای جدید کرونا موثرند. البته اثربخشی این واکسنها بر سویههای جدید کمتر از سویههای اولیه کرونا است، به خصوص بعد از یک نوبت تزریق.
کرونای لاندا در مقایسه با سویه دلتا، ۲۰۰ برابر سرایتپذیری بیشتری دارد و همچنین بیماری ریوی در اطفال به وجود میآورد و در دنیا به سرعت در حال پخش شدن است، اما زمان ورود این ویروس به ایران، مشخص نیست و بستگی به مسافرت های بین المللی مردم کشورمان دارد.
در زمینه آمار همه گیری کووید۱۹ و اقدامات بخش سلامت در استان فارس، با سید روح اله حسینی، رئیس روابط عمومی دانشگاه علوم پزشکی شیراز، صحبت کردیم.
وی در خصوص وضعیت کرونا در فارس اظهار کرد: بستری های کرونا در استان به بیش از ۴۴۴۷ نفر افزایش یافته و هم اکنون بیش از ۴۰۰ نفر نیز در بخش مراقبت های ویژه، قرار دارند.
حسینی با اشاره به اینکه روزانه بیش از ۵۰۰ نفر مورد جدید ابتلا به کرونا در استان شناسایی می شود، گفت: متاسفانه میزان فوتی ها در استان روند کاهشی نیافته است و هنوز در پیک موج پنجم هستیم، و در ۲ روز گذشته فوتی های کرونا در استان حدود ۲۳ نفر در روز بوده و متاسفانه آمار مرگ و میر ناشی از کووید ۱۹ در استان به ۶۱۴۳ نفر رسیده است.
وی با بیان اینکه کل استان به جز دو شهرستان، در وضعیت قرمز کرونایی قرار دارند، اظهار کرد: وضعیت استان از نظر کرونا وضعیت حاد است و از لحاظ واکسیناسیون نیز حدود یک میلیون و ششصد هزار دز واکسن در استان تزریق شده که از متوسط کشوری که ۲۷ درصد می باشد، بیشتر است و تلاش می کنیم تا پایان شهریور تعداد بیشتری از جمعیت استان واکسینه شوند.
حسینی اذعان کرد: متاسفانه سویه لاندا به پشت مرزها رسیده و در کشورهای ترکیه و قطر دیده شده و میطلبد که مردم بدون ساده انگاری و با دقت و حساسیت بیشتری، موارد بهداشتی، دوری از تجمعات و استفاده از ماسک را جدی بگیرند.
وی اضافه کرد: میزان واکسیناسیون در فارس نسبت به استان های هم سطح از جمله اصفهان و یزد و استان های همجوار بالاتر است.
به گزارش فارس، کسب رتبه برتر دانشگاه در بخش سلامت و رفاه اجتماعی جشنواره شهید رجایی و تقدیر از سوی استاندار فارس، نشان از تلاش بی وقفه این نهاد، در بخش سلامت و درمان در استان را دارد که جای بسی تشکر و سپاس دارد.