به گزارش تابناک : بهرغم ملایمتر شدن روند رشد، رشد اقتصادی جهان در سال 2018 با رسیدن به نرخ 1/ 3 درصد همچنان قدرتمند باقی خواهد ماند. البته با کند شدن رشد در اقتصادهای پیشرفته و پایان دوره رونق در اقتصادهای نوظهور اصلی صادرکننده کالا و اقتصادهای درحال توسعه، انتظار میرود نرخ رشد اقتصادی جهان در دو سال آینده بهتدریج کاهش یابد. «بانک جهانی» همچنین در این گزارش، ارزیابیهای خود را از وضعیت اقتصادی ایران ارائه کرده است. براساس تخمینهای گزارش پیشین (ماه ژانویه یا دی 96) اقتصاد ایران در سال 2017 رشد 6/ 3 درصدی را تجربه کرد، اما در گزارش جدید این نرخ به سطح 3/ 4 درصد ارتقا داده شده است. البته بهبود رشد اقتصادی ایران از نگاه «بانکجهانی» تنها منحصر به سال گذشته نبود. براساس پیشبینیهای این نهاد در سال 2018 اقتصاد ایران رشدی 1/ 4 درصدی را تجربه خواهد کرد، پیشبینی که بالاتر از نرخ 4 درصدی گزارش پیشین است. در سالهای 2019 و 2020 نیز پیشبینی شده است اقتصاد ایران به ترتیب با نرخ 1/ 4 درصد و 2/ 4 درصد رشد کند. وضعیت مساعد رشد اقتصادی ایران در حالی است که میانگین رشد 2018 اقتصادهای خاورمیانه، با افزایشی چشمگیر نسبت به رشد 6/ 1 درصدی سال 2017، به 3 درصد میرسد. بانکجهانی در شرایطی این گزارش راتهیه کرد که ترامپ پیشاز آن قصد خود برای خروج از برجام را اعلام کرده بود.
اقتصاد ایران پیشگام در منطقه
جدیدترین گزارش «چشمانداز اقتصادی جهان» بانکجهانی، حکایت از بهبود پیشبینیها از عملکرد اقتصادی ایران دارد. براساس تخمینهای این بانک، اقتصاد ایران در سال 2017 رشد 3/ 4 درصدی را تجربه کرد، درحالیکه در گزارش پیشین این نهاد (گزارش ماه ژانویه 2018 یا دی 96) این نرخ در سطح 6/ 3 درصد برآورد شده بود. براساس پیشبینیهای «بانکجهانی» نرخ رشد اقتصادی ایران در سال 2018 با رسیدن به سطح 1/ 4 درصد، وضعیتی مساعد خواهد داشت، نرخی که نسبت به پیشبینی 0/ 4 درصدی گزارش پیشین افزایشی بوده است. در این باره رشد اقتصادی ایران در سالهای 2019 و 2020 با اندکی کاهش نسبت به پیشبینیهای گزارش قبل بهترتیب به 1/ 4 و 2/ 4 درصد خواهد رسید.براساس جدیدترین ارزیابیهای «بانکجهانی»، میانگین رشد اقتصادی کشورهای خاورمیانه در سال 2017 به 6/ 1 درصد رسید. در سال 2018 اما میانگین نرخ رشد این کشورها با افزایشی قابلتوجه نسبت به مقدار سال گذشته به 0/ 3 درصد میرسد. در سالهای 2019 و 2020 نیز بهترتیب نرخ رشد 3/ 3 و 2/ 3 درصدی برای منطقه «خاورمیانه و شمال آفریقا (منا)» پیشبینی شده است. در این رابطه اقتصاد ایران یکی از بالاترین نرخهای رشد را در میانگین کشورهای منطقه دارد.
همانند سال 2017، در سال 2018 نیز پس از کشورهای جیبوتی با رشد 5/ 6 درصد و مصر با رشد 3/ 5 درصد، اقتصاد ایران بالاترین نرخ رشد را در میان اقتصادهای منطقه «خاورمیانه و شمال آفریقا» دارد. در این منطقه، عربستان سعودی که در سال 2017 با رشد 7/ 0- درصدی یکی از بدترین عملکردها را به ثبت رساند، در سال 2018 نیز با نرخ رشد 8/ 1 درصدی در کنار بحرین (7/ 1 درصد) و کویت (9/ 1 درصد) بدترین وضعیت را در معیار نرخ رشد اقتصادی خواهد داشت.
در حالی گزارش بانک جهانی چشمانداز رشد اقتصادی تا 2018 را مثبت نشان میدهد که کارشناسان داخلی نیز پیشبینی کردند در شرایطی که هزینه مبادله ناشی از تحریم بازگردد و امکان صادرات نفت وجود داشته باشد، میتواند کماکان مثبت باشد. در یک پژوهش با عنوان «آیندهنگری اقتصاد کلان ایران» در دومین کنفرانس اقتصاد ایران، رشد اقتصادی ایران تا سال 1400 در سناریوی بازگشت تحریمها نیز بررسی و پیشبینی میشود که رشد اقتصادی میتواند به رشد مثبت خود ادامه دهد. بر این اساس، لازم است که ضمن اتخاذ رویکرد مناسب در حوزه داخلی برای اجرای برنامههای اصلاح ساختاری، در حوزه خارجی نیز با پررنگ کردن دیپلماسی اقتصادی و اجرای تعهدات بینالمللی، شکاف میان آمریکا و دیگر کشورها برقرار بماند.
ایران در میان 10 تولیدکننده و مصرفکننده بزرگ جهان
«بانکجهانی» در بخشی از گزارش جدید خود رتبهبندی بزرگترین تولیدکنندگان و مصرفکنندگان کالاها را نیز ارائه کرده است. بر این اساس، در سال 2016 ایران پس از کشورهای آمریکا، روسیه و چین در جایگاه چهارمین مصرفکننده بزرگ گاز طبیعی جهان قرار گرفت. در تولید گاز طبیعی نیز در این سال ایران بهعنوان سومین تولیدکننده بزرگ این محصول معرفی شد (پس از آمریکا و روسیه). در رتبهبندی بزرگترین تولیدکنندگان نفت کشورهای آمریکا، عربستان، روسیه، ایران و عراق در رتبههای اول تا پنجم قرار دارند. براساس آمارهای بانکجهانی، در سال 2016 ایران همچنین در میان 10 مصرفکننده بزرگ گندم جهان قرار داشت. در این رابطه پس از اتحادیه اروپا، چین، هند، روسیه، آمریکا، پاکستان، مصر و ترکیه، ایران بهعنون نهمین مصرفکننده بزرگ گندم جهان معرفی شده است.
روند نزولی در انتظار اقتصاد جهانی
به نوشته دنیای اقتصاد، بهرغم ملایمتر شدن رشد و تشدید ریسکها، اقتصاد جهانی اما همچنان به روند قدرتمند خود ادامه میدهد؛ این مهمترین ارزیابی «بانکجهانی» از وضعیت اقتصادی جهان در جدیدترین گزارش این نهاد است. در این رابطه احتمال وقوع بحران بازارهای مالی، افزایش بهکارگیری سیاستهای حمایتگرایانه و تشدید تنشهای ژئوپلیتیک بر چشمانداز اقتصادی جهان سایه افکنده است. بحرانهای مالی ممکن است بهدنبال تشدید نگرانی سرمایهگذاران از وضعیت اعتباری اقتصادهای نوظهور و در حال توسعه یا عواقب نرمالسازی سریع سیاستهای پولی– نظیر افزایش نرخ بهره به سطوح نرمال و کاهش اوراق بهاداری که توسط بانک مرکزی نگهداری میشود – در اقتصادهای توسعهیافته اتفاق بیفتد. در این باره کشورهایی که از بدهی بالای شرکتها، کسری مالی و تجاری گسترده و همچنین چشمانداز رشد ضعیف رنج میبرند بیش از همه در معرض افزایش هزینههای تامین مالی قرار دارند. «بانکجهانی» در جدیدترین گزارش «چشمانداز اقتصادی جهان» خود رشد 1/ 3 درصدی را برای اقتصاد 2018 جهان پیشبینی کرده است، رشدی که بدون تغییر نسبت به عملکرد سال 2017 خواهد ماند. البته رشد اقتصادی جهان در سالهای آینده تحتتاثیر تعدیل سرمایهگذاری و تجارت و شرایط تامین مالی سختتر بهتدریج روند نزولی خواهد یافت و در سالهای 2019 و 2020 بهترتیب به سطح 0/ 3 درصد و 9/ 2 درصد خواهد رسید. رشد اقتصادی در اقتصادهای پیشرفته نیز بهدنبال نرمالسازی سیاستهای پولی و محو شدن اثرات سیاستهای مالی تشویقی ایالاتمتحده روندی کاهشی خواهد یافت.در میان اقتصادهای نوظهور و در حال توسعه (EMDEs)، رشد اقتصادی کشورهای واردکننده کالا قدرتمند باقی خواهد ماند؛ درحالیکه در کشورهای صادرکننده پیشبینی میشود دوره بهبود طی دو سال آینده به انتهای خود برسد.
منبع : دنیای اقتصاد